Klasyfikacja i zastosowanie olejów silnikowych


Funkcje oleju silnikowego
•      Smarowanie
•      Zdolność do utrzymania powstałych osadów w stanie dyspersji (utrzymanie cząstek stałych w stanie zawiesiny) oraz do zapobiega tworzeniu się szlamu
•      utrzymanie silnika w czystości
•      uszczelniania tłoka w cylindrze
•      utrzymanie płynności w niskiej temperaturze
•      Zachowanie własności w czasie postojów
•      Tłumienie drgań

Klasyfikacja lepkościowa
SAE - Society of Automotive Engineers

Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Samochodowych z siedzibą w Warrendale niedaleko Pittsburgh`a. Istnieje od 1905 roku. SAE jest dziś obecne w 97 krajach na całym świecie. Głównym celem stowarzyszenia jest wyznaczeni standardów dla przemysłu samochodowego (paliwa, oleje, parametry świateł i inne). Klasyfikacja SAE dzieli oleje na 11 klas lepkościowych w trzech grupach: oleje zimowe, letnie, wielosezonowe.

Oleje zimowe
Grupę olejów zimowych podzielono na 6 klas oznaczonych symbolami liczbowymi, przy których umieszczono literę W (Winter- zima)SAE: 0W, 5W, 10W, 15W, 20W, 25W.

Oleje letnie
Grupę olejów letnich podzielono na 5 klas SAE: 20, 30, 40, 50, 60.

Oleje wielosezonowe
Grupa olejów wielosezonowych jest najczęściej stosowana w silnikach samochodowych z uwagi na możliwości eksploatacji niezależnie od pory roku. Przykładowe oznaczenia olejów wielosezonowych 0W30, 5W40, 15W40.
Klasyfikacje jakościowe
I Klasyfikacja ACEA

ACEA - Association des Constructeurs Européens dAutomobile

Stowarzyszenie Konstruktorów Samochodów Europejskich z siedzibą w Brukseli istnieje od 1996 roku. Do stowarzyszenia należą takie firmy jak BMW, FIAT, POROSCHE, VOLVO czy VOLKSVAGEN. Głównym celem stowarzyszenia jest poprawa jakości olejów silnikowych. Wszyscy producenci olejów silnikowych przystępujących do programu ACEA zgadzają się produkować oleje silnikowe w oparciu o EELQMS (Europejski System Jakości Olejów Silnikowych), standardy ISO oraz zalecenia ACEA. Do najbardziej znanych producentów posiadających akredytacje stowarzyszenia należą m. In.: BP, CASTROL, COMMA, ELF, MOBIL, SHELL, STATOIL, TEXACO.

Do silników benzynowych w samochodach osobowych
A1 -     oleje wielosezonowe do wszystkich nowoczesnych silników. Dzięki niskiej lepkości zwiększa oszczędność paliwa (spełnia wymogi A2);
A2 -     oleje wielosezonowe do silników po 1989r. Podstawowa klasa olejów o mineralnych o zwykłej lepkości;
A3 -     oleje wielosezonowe (0W/XX, 5W/XX, 10W/XX) do nowoczesnych silników sportowych i typowych. Dzięki niskiej lepkości zwiększa oszczędność paliwa;
A4 -     do silników sportowych lub typowych z przedłużonym czasem ścieku oleju;
A5 -     oleje łączące energooszczędność z najwyższą jakością.

Do silników diesla małej pojemności w samochodach osobowych i dostawczych
B1 -     oleje wielosezonowe do wszystkich nowoczesnych silników samochodów osobowych oraz lekkich dostawczych. Dzięki niskiej lepkości zwiększa oszczędność paliwa (spełnia wymogi B2);
B2 -     olej wielosezonowy, szczególnie polecany do silników bez wtrysku bezpośredniego;
B3 -     olej wielosezonowy o niskiej lepkości (0W/XX, 5W/XX, 10W/XX) do silników sportowych i o dużej mocy;
B4 -     oleje wielosezonowe do silników najnowszej konstrukcji z wtryskiem bezpośrednim (rozszerzona B2);
B5 -     Kategoria olejów konwencjonalnych i lekkiego biegu. Odpowiada ACEA A3, jednakże z obniżoną lepkością HTHS. W silniku pomiarowym w porównaniu do oleju referencyjnego 15W-40 musi zostać wykazana oszczędność paliwa > 2,5%.

Do silników Diesla z filtrem cząsteczek stałych w samochodach osobowych
C1 -     Nowa klasyfikacja (od 10/2004). Oleje do silników Diesla w samochodach osobowych z filtrem cząstek stałych. Zawartość popiołów siarczanowych maksymalnie 0,5%. Z obniżonym HTHS (Ford).
C2 -     Nowa klasyfikacja (od 10/2004). Oleje do silników Diesla w samochodach osobowych z filtrem cząstek stałych. Zawartość popiołów siarczanowych maksymalnie 0,8%. Z HTHS > 2,9 mPas (PEUGEOT).
C3 -     Nowa klasyfikacja (od 10/2004). Oleje do silników Diesla w samochodach osobowych z filtrem cząstek stałych. Zawartość popiołów siarczanowych maks.0,8%. Z HTHS > 3,5 mPas (DaimlerChrysler i BMW).

Samochody dostawcze i ciężarowe
E1 -     Nieaktualna
E2 -     standardowy, do silników z turbodoładowaniem i bez;
E3 -     Nieaktualna od 10/2004, obowiązuje do 1 listopada 2006, zastąpiona E6;
E4 -     Oparta na normie MB 228.5. Nie stosuje się testu silnikowego OM 364 A, za to Mack T8 & T8E. Przeznaczony na najdłuższe okresy między wymianami oleju, odpowiedni do silników spełniających Euro III;
E5 -     Nieaktualna od 10/2004, obowiązuje do 1 listopada 2006, zastąpiona E7;
E6 -     Zalecane są do wysoko obciążonych silników wymagających zarówno Euro 1, 2 i 3, jaki i Euro 4 z wydłużonym okresem pomiędzy wymianami (zgodnie z zaleceniami producenta silnika), pracujących w bardzo trudnych warunkach. Szczególnie polecane do motorów wysokoprężnych z zaworem EGR (Exhaust Gas Recirculation), z lub bez filtra cząstek stałych. Formulacja ACEA
E6 -     jest mocno akcentowana dla nowych jednostek z filtrem PDF jaki i tych, w których zaleca się tankowanie nisko siarkowego paliwa ON (maksymalnie do 50 ppm, np. Shell V-Power Diesel). Wszelkie wątpliwości co do stosowania nowej klasy olejowej powinny być rozstrzygnięte w serwisie danej marki.
E7 -     oleje których zadaniem jest także utrzymywanie stałej lepkości w szerokim spektrum temperatur, mają one wysokie własności czyszczące (tłoki, pierścienie czy łożyska ślizgowe turbosprężarek), rozpraszające sadze, jak również zapewniają ochronę przed tzw. polerowaniem gładzi cylindrowej. Zalecane są do silników Diesla wymagających normy Euro 1, 2 i 3 oraz Euro 4 z wydłużonymi okresami pomiędzy wymianami i pracującymi w bardzo ciężkich warunkach. Rekomendowane są do motorów bez filtra PDF, szczególnie zalecane do techniki EGR jak i technologii SCR (redukcja tlenków azotu NOx). Wszelkie wątpliwości co do stosowania nowej formulacji olejowej powinny być również rozstrzygnięte w serwisie danej marki

II Klasycikacja API

API - American Petroleum Institute

Amerykański Instytut Naftowy z siedziba w Waszyngtonie oraz oddziałami w 27 stanach istnieje od 1919 roku. Instytut nadzoruje specjalny Program Certyfikacji oparty o współdziałanie takich firm, jak FORD, GENERAL, MOTORS, DAJMLER, CHLYSLER, Stowarzyszenie Producentów Silników. Głównym celem programu jest stworzenie standardów Jakościowych dla olejów silnikowych. Wszystkie produkty, które spełniają wysokie wymagania Programu mogą stosować jego oznaczanie klas jakości.

Samochody z silnikiem benzynowym
SM -     najnowsza klasa jakości, weszła w życie w lipcu 2004, do silników benzynowych aut osobowych. Jej zastosowanie odnosi się do wszystkich kolejnych klas API gwarantując zachowanie pełnej ochrony silnika;
SL -     do wszystkich silników używanych obecnie, chroni silnik podczas pracy w wysokich temperaturach oraz zmniejsza zużycie paliwa i oleju;
SJ -     do wszystkich silników wyprodukowanych do roku 2001;
SH -     do wszystkich silników wyprodukowanych do roku 1996;
SG -     do wszystkich silników wyprodukowanych do roku 1993.

Samochody z silnikiem wysokoprężnym
Ch4 -     do najnowszych silników turbodoładowanych, może być stosowany zamiast olejów z kategorią CD, CF4, CG4;
CG4 -     do silników ciężarowych autobusowych, być stosowany zamiast olejów z Kategorią CD, CE i CG4;
CF4 -     do silników turbodoładowaniem lub bez, może być stosowany zamiast olejów z kategorią CD, CE;
CF2 -     do silników dwusuwowych, może być stosowany zamiast olejów z kategorią CD2;
CF -     do silników pracujących w ciężkich warunkach, bez wtrysku bezpośredniego, może być stosowany zamiast olejów z kategorią CD.